You are currently browsing the tag archive for the ‘κιθάρα’ tag.
Ο Πανηγύρης Παναγής έγραφε με υπερηφάνεια στις ταμπέλες των οργάνων του ότι καταγόταν «Εκ Μάκρης της Μικράς Ασίας». Στην Ελλάδα οι εκ Μάκρης καταγόμενοι πρόσφυγες δημιούργησαν και κατοίκησαν τη Νέα Μάκρη της Αττικής.
Έτσι λοιπόν ο Πολιτιστικός Σύλλογος Μακρηνών-Λιβισιανών την Κυριακή 13/9 και ώρα 20:00 θα πραγματοποιήσει μια εκδήλωση για να τιμήσει τους Αδελφούς Παναγή.
Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στο:
Ιστορικό- Λαογραφικό Μουσείο Ν Μάκρης
Απέναντι από τον Ι.Ν. Κωνσταντίνου κ Ελένης, επί της Λεωφόρου Μαραθώνος.
Τηλ 2294097431-6977864855
Ο καλός φίλος οργανοποιός της Θεσσαλονίκης Τάσος Θεοδωράκης, σε μια επίσκεψη που του είχα κάνει πριν από μερικούς μήνες, με είχε ενημερώσει προφορικά για μια σχεδιαζόμενη εκδήλωση (που τότε ήταν σε επίπεδο συζήτησης) σχετικά με την λαϊκή κιθάρα. Όπως φαίνεται οι συζητήσεις είχαν αίσια κατάληξη και έτσι η επίσημη ανακοίνωση της εκδήλωσης ήλθε με το παρακάτω μήνυμα που είχε την καλωσύνη να μου στείλει.
***
Η τριήμερη γιορτή για τη λαϊκή κιθάρα και η παρουσίαση του βιβλίου «Μέθοδος λαϊκής κιθάρας» του Δημήτρη Μυστακίδη θα πραγματοποιηθεί στις 11-12-13 Απρίλη στο Γενί τζαμί στην Θεσσαλονίκη.
Στα πλαίσια του φεστιβάλ θα πραγματοποιηθεί επίσης έκθεση λαϊκής κιθάρας με παλιές κιθάρες Ελλήνων και Αρμενίων κατασκευαστών του προηγούμενου αιώνα καθώς και σύγχρονων οργανοποιών (επαγγελματιών και ερασιτεχνών).
Οι όροι συμμετοχής περιορίζονται στο ότι τα βασικά μοντέλα που θα εκτεθούν θα είναι κυρίως τα «οχταράκια» ή parlor με μεταλλικές χορδές, με παράλληλα καμαρώματα, ανεξαρτήτως αριθμού χορδών, που κατασκευάστηκαν στην Ελλάδα, ώστε να υπάρχει, εμφανισιακά και ακουστικά, ένα πιο ξεκάθαρο ρεμπέτικο ύφος.
Επειδή έχω την τιμή και τη χαρά να είμαι ένας από τους υπεύθυνους της έκθεσης, θα ήθελα όποιος ενδιαφέρεται να συμμετέχει σ’ αυτή, είτε με κάποια παλιά λαϊκή κιθάρα που έχει στην κατοχή του, είτε κατασκευής του, να με ενημερώσει το αργότερο μέχρι τις 10 Μαρτίου στο τηλ. 2310-231647 ή στο email μου info@theodorakis.name
Ευχαριστώ.
Τάσος Θεοδωράκης
***
Ο Λάζαρος Ψυλλάκης στο εργαστήριό του το 1975
Ο Λάζαρος Ψυλλάκης γεννήθηκε στην Πόλη γύρω στα 1900. Η ακριβής ημερομηνία δεν είναι γνωστή γιατί τα πραγματικά στοιχεία έμειναν (μαζί με πολλά άλλα) πίσω, εκεί στην Πόλη. Πάντως το πιστοποιητικό του θανάτου του γράφει ότι γεννήθηκε το έτος 1899.
Η προσφυγιά τον βρήκε φαντάρο στον Τούρκικο Στρατό. Μέσα στην γενικότερη αναταραχή και με το επιπλέον στοιχείο ότι την εποχή εκείνη είχε πέσει χολέρα στα στρατόπεδα, το 1922 ο Λ. Ψυλλάκης μπήκε σε ένα πλοίο της γραμμής, προσποιήθηκε τον πλανόδιο μουσικό παίζοντας βιολί και κατάφερε να ξεφύγει από τους ελέγχους.
Το πραγματικό του όνομα ήταν Ψυλλόπουλος αλλά το άλλαξε σε Ψυλλάκης όταν ήλθε στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τους δικούς του το έκανε για να αποτινάξει από πάνω του τον χαρακτηρισμό «τουρκόσπορος» που θεωρούσε ότι συνόδευε την κατάληξη «–όπουλος». Η οικογένειά του δεν είχει σχέση με την οργανοποιία. Ο πατέρας του Βασίλης είχε καταγωγή από την Καππαδοκία και ήταν αρκετά εύπορος. Ασχολείτο στην Κωνσταντινούπολη με την κατασκευή οικοδομών. Εκτός από τον Λάζαρο είχε δύο ακόμα παιδιά τον Βαγγέλη και την Μαρία που ήλθαν επίσης ως πρόσφυγες στη Ελλάδα. Με την έλευσή τους στην Αθήνα (μαζί με την μητέρα τους Μαρία που ήλθε αργότερα) η οικογένεια εγκαταστάθηκε αρχικά σε μια προσφυγική παράγκα στο Περιστέρι. Ο πατέρας έμεινε πίσω στην Κωνσταντινούπολη όπου και πέθανε. Αντίθετα ο Λάζαρος δεν ξαναγύρισε ποτέ πίσω στην Πόλη.
Σε νεαρή ηλικία διερμηνέας στον τουρκικό στρατό
Ο Λάζαρος Ψυλλάκης ήταν μορφωμένος και είχε αποφοιτήσει από τη «Μεγάλη του Γένους Σχολή». Μιλούσε πέντε γλώσσες. Εκτός από τα Ελληνικά μιλούσε άπταιστα Γερμανικά, Γαλλικά και Τούρκικα. Επίσης μιλούσε και αγγλικά. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακριβώς επειδή ήταν μορφωμένος και πολύγλωσσος, σε πολύ μικρή ηλικία (γύρω στα 15 του χρόνια) τον είχε χρησιμοποιήσει ο Τούρκικος Στρατός ως διερμηνέα.
Οργανοποιός έγινε από μεράκι και αγάπη για το βιολί. Θα πρέπει να έμαθε την τέχνη μόνος του, με το ιδιαίτερο ενδιαφέρον του να στρέφεται στην κατασκευή και επισκευή των οργάνων της οικογένειας του βιολιού. Λόγω της πολυγλωσσίας του μπορούσε να μελετά τη διεθνή βιβλιογραφία της οργανοποιίας. Αργότερα (όπως αναφέρει ο ίδιος σε συνέντευξή του στο περιοδικό Φαντάζιο το 1975) σπούδασε οργανοποιία για λίγο καιρό στην Βιέννη όπου και ειδικεύτηκε στις επισκευές εγχόρδων. Στις διηγήσεις του έλεγε ότι το εργαστήριό του στην Πόλη ήταν στην περιοχή Τσαρσί (Καπαλί Τσαρσί;), κοντά στο εργαστήριο του Μανώλη Βενιού.
Με τη μητέρα του, τη σύζυγό του και το γυιό του στην Ακρόπολη πριν από τον πόλεμο
Όταν ήλθε στην Ελλάδα, με τα λίγα χρήματα και τα εργαλεία που κατάφερε να φέρει μαζί του, έφτιαξε ένα μικρό εργαστήριο σε μια σοφίτα στην οδό Σαπφούς (πάροδος της οδού Πειραιώς που βγαίνει στην Πλατεία Ωδείου), στο κέντρο της Αθήνας. Εκτός από τα βιολιά επισκεύαζε και κατασκεύαζε και άλλα όργανα όπως μαντολίνα και κιθάρες. Οι πρώτοι του πελάτες ήταν βέβαια οι συμπατριώτες του πρόσφυγες μουσικοί. Για να επεκτείνει το πελατολόγιό του πήγαινε στο Καφενείο των Μουσικών που τότε ήταν στην οδό Αθηνάς και έτσι γρήγορα έγινε γνωστός για τις ικανότητές του και οι δουλειές με τον καιρό πήγαιναν όλο και καλύτερα.
Γύρω στα 1930 έφτιαξε ένα εργαστήριο στην Πλατεία Ωδείου 2 και αργότερα στην οδό Πειραιώς 26. Όταν ξεκίνησε ο Πόλεμος και η κατοχή αναγκάστηκε να κλείσει το εργαστήριο. Ένα μέρος των εργαλείων του το μετέφερε στο σπίτι του στην Αγία Μαρίνα Ηλιούπολης όπου συνέχισε να δουλεύει, ενώ ένα σημαντικό μέρος του εξοπλισμού του εργαστηρίου έμεινε στο υπόγειο της Πειραιώς 26.
Η συγκεκριμένη ταμπέλα στο εσωτερικό των οργάνων χρησιμοποιήθηκε για πάρα πολλά χρόνια παρά την μετακίνηση του εργαστηρίου σε άλλες διευθύνσεις
Στη διάρκεια του πολέμου για να τα βγάλει πέρα έκανε και διάφορες άλλες δουλειές. Για παράδειγμα δούλεψε ως «τραμβαγέρης» (υπάλληλος εισπράκτορας) στα τραμ. Μάλιστα πήγαινε με τα πόδια από την Ηλιούπολη, μέχρι την Καλλιθέα που ήταν το αμαξοστάσιο. Για να αποφύγει αυτό το ατέλειωτο περπάτημα άφησε τα τραμ και κάποια στιγμή δούλεψε στο Καλυκοποιείο. Αλλά και από εκεί αναγκάστηκε να φύγει όταν ανακαλύφθηκε ότι γινόταν σαμποτάζ από κάποιον που είχε συστήσει ο ίδιος για δουλειά στο Καλυκοποιείο. Για αρκετό διάστημα κρυβόταν σε εργαστήριο του Φίλιππου Νάκα (ιδρυτή του γνωστού μουσικού οίκου). Αργότερα έγιναν και συγγενείς αφού ο Φίλιππος Νάκας βάφτισε τον εγγονό του Λάζαρο (παιδί του γιου του, Γιώργου Ψυλλάκη)
Στο εργαστήριο του σπιτιού του στον Υμηττό
Μετά την Ηλιούπολη εγκαταστάθηκε στον Υμηττό. Εκεί στην οδό Μεσολογγίου 2 είχε το εργαστήριό του μέχρι το 1956, οπότε ξαναγύρισε στο κέντρο της Αθήνας στην οδό Μαυρομιχάλη 56. Στη συνέχεια γύρω στα 1960 πήγε στην οδό Κωλέτη 2 (γωνία με την Ζωοδόχου πηγής) το οποίο διατήρησε μέχρι τη συνταξιοδότησή του. Για λίγα χρόνια ακόμα δούλεψε και στο τελευταίο του σπίτι στο οποίο είχε μετακομίσει εν τω μεταξύ, εκεί δίπλα, στην οδό Μάνης στα Εξάρχεια.
Ως οργανοποιός είχε για βασική και κύρια δραστηριότητά του, την κατασκευή και επισκευή οργάνων της οικογένειας του βιολιού. Στη γενιά του ο Λ. Ψυλλάκης ήταν ίσως ο μοναδικός τεχνίτης βιολιών και από το εργαστήριο του πέρασαν για συντήρηση σχεδόν όλα τα όργανα των συμφωνικών ορχηστρών της Ελλάδας. Επίσης, στην συνέντευξη του 1975 αναφέρει ότι τα 2/3 των οργάνων που κατασκεύασε πουλήθηκαν στο εξωτερικό.
Μπροστά στο εργαστήριο της Μαυρομιχάλη 56
Βέβαια, ανάλογα με τις ανάγκες και τη ζήτηση της κάθε εποχής, το εργαστήριο κατασκεύαζε και άλλα όργανα όπως κιθάρες και μαντολίνα (μέχρι και μπάντζο). Στην Κατοχή μάλιστα κατασκεύασε αρκετά μαντολίνα για τους Ιταλούς . Όμως, παρά την μεγάλη ζήτηση, ο ίδιος αρνιόταν κατηγορηματικά να κατασκευάσει μπουζούκια και γενικά δεν συμπαθούσε αυτό το όργανο. (Στην πραγματικότητα κάποτε έφτιαξε ένα και μοναδικό μπουζούκι). Λέγεται ότι ακόμα και ο Μάρκος Βαμβακάρης μαζί με τον Στράτο που είχαν ακούσει ότι ήταν καλός μάστορας, είχαν περάσει και από το εργαστήριό του ζητώντας του να τους φτιάξει καλά μπουζούκια. Αλλά αυτός αρνήθηκε.
Παντρεύτηκε το 1928 και απέκτησε τρία παιδιά. Τον Γιώργο (1933), τον Νικία (1940) και την Τριανταφυλλιά. Ο Γιώργος Ψυλλάκης από πολύ μικρός και για πολλά χρόνια δούλεψε μαζί με τον πατέρα του ως οργανοποιός. Μάλιστα διηγείται ότι παιδί ακόμα (ήταν δεν ήταν 12 χρονών) πήγε με τα πόδια από τον Υμηττό μέχρι τη Λεωφ. Αλεξάνδρας, για να παραδώσει (μέσα σε ένα τσουβάλι) μια παρτίδα από 11 μαντολίνα που είχαν κατασκευάσει για το Αναμορφωτήριο Θηλέων που ήταν πίσω από το Γήπεδο του Παναθηναϊκού. Ο Νικίας Ψυλλάκης έγινε χρυσοχόος με παράλληλο πάθος την συλλογή σπάνιων δίσκων γραμμοφώνου, παλαιών ραδιοφώνων και γραμμοφώνων.
Ο Λάζαρος Ψυλλάκης πέθανε στις 27/10/1986 σε νοσοκομείο των Αθηνών από βαρύ αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο.
Υ.Γ.
Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τους κυρίους Γιώργο και Νικία Ψυλλάκη για την προθυμία τους να μου διηγηθούν την ιστορία της οικογένειας Ψυλλάκη και να μου εμπιστευθούν πολύτιμα στοιχεία από το αρχείο τους. Επίσης ευχαριστώ ιδιαίτερα τον Λάζαρο Γ. Ψυλλάκη για την συνεχή υποστήριξη στη συλλογή των στοιχείων και των φωτογραφιών και το φιλόξενο σπίτι του όπου έγιναν οι συνεντεύξεις.
Από αριστερά Γιώργος, Λάζαρος (γιός του Γιώργου) και Νικίας Ψυλλάκης
Ο Δημήτριος Μούρτζινος θεωρείται ως ένας από τους καλύτερους παλαιούς οργανοποιούς. Γιαυτό αναζητούμε εδώ και καιρό μια φωτογραφία του. Παρόλο ότι έχω συναντήσει ανθρώπους που μου έχουν πει ότι έχουν δει φωτογραφίες του Δ. Μούρτζινου, μέχρι σήμερα καμιά δεν έχει έλθει στη δημοσιότητα. Ας ελπίζουμε ότι αυτό θα γίνει σύντομα. Όμως, αν δεν έχουμε ακόμα φωτογραφία του ίδιου του οργανοποιού, δεν είναι λίγο να δημοσιεύεται μια άγνωστη σε μας φωτογραφία του εργαστηρίου του.
Η πρόθεση του φωτογράφου μάλλον ήταν να αποτυπώσει την οδό Κολοκτρώνη στα 1905. Έλα όμως που σε πρώτο πλάνο ήταν η πρόσοψη του οργανοποιείου του Μούρτζινου! Έτσι λοιπόν η ιστορική αυτή φωτογραφία της πόλης, αποκτά για μας ένα πολύ ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Από άλλες πηγές της εποχής γνωρίζουμε ότι γενικά ο Δ. Μούρτζινος είχε το εργαστήριό του σε διάφορα μαγαζιά της οδού Κολοκοτρώνη, αλλά μπορούμε να συμπεράνουμε ότι το 1905 το εργαστήριο βρισκόταν στον αριθμό 67.
Προσωπικά την φωτογραφία την είδα στο πολύ καλό blog Rebet Cafe. Η πηγή της φωτογραφίας είναι το φωτογραφικό αρχείο του Μουσείου Μπενάκη και ειδικότερα η έκδοση «ΑΘΗΝΑ. ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΤΟΠΙΟΥ. Από τη Νεοελληνική Ιστορική Συλλογή Κωνσταντίνου Τρίπου». Στο site Hellenic Vitual Archives υπάρχει ένα μεγάλο μέρος αυτού του φωτογραφικού υλικού. Επίσης μερικές φωτογραφίες αναδημοσιεύονται στην σελίδα Μουσικά Όργανα του Facebook.
Η Οδός Κολοκοτρώνη το 1905. Στα δεξιά διακρίνεται καθαρά η ταμπέλα του εργαστηρίου του Δ. Μούρτζινου
© Νεοελληνική Ιστορική Συλλογή Κωνσταντίνου Τρίπου – Φωτογραφικό Αρχείο Μουσείου Μπενάκη
Σύντομο βιογραφικό του Δ. Μούρτζινου
Ο Δημήτριος Μούρτζινος αναγνωρίζεται ως ένας από τους καλύτερους Έλληνες οργανοποιούς. Καταγόταν από την Αίγινα και σύμφωνα με το Λεξικό Ελληνικής Μουσικής του Τ. Καλογερόπουλου, αρχικά ήταν επιπλοποιός και για μεγάλο διάστημα ο μοναδικός τεχνίτης οργανοποιός. Την τέχνη του οργανοποιού την έμαθε στο εργαστήριο του Ιωάννη Γομπάκη. Εκτός από οργανοποιός ήταν και τραγουδιστής. Για την καταπληκτική δουλειά του στην οργανοποιία, βραβεύτηκε σε διάφορες διεθνείς εκθέσεις όπως του Παρισιού (1889 και 1900), των Αθηνών (1903), της Οστάνδης (1904) και της Λιέγης (1905).
Το εργαστήριό του ήταν στην οδό Κολοκοτρώνη στο κέντρο της Αθήνας. Φαίνεται ότι εκείνη την εποχή η οδός Κολοκοτρώνη ήταν «η πιάτσα» της οργανοποιίας γιατί εκεί υπήρχαν και άλλα εργαστήρια, όπως για παράδειγμα του Ιωάννη Σταθόπουλου. Το εργαστήριο του Δ. Μούρτζινου μετακόμισε το 1911 στην ίδια οδό από τον αριθμό 67, στον αριθμό 57. Σε διαφημίσεις του εργαστηρίου στην εφημερίδα «ΕΜΠΡΟΣ» το 1916, τονίζεται ότι είναι «το πρώτον εν τη Ανατολή εργοστάσιον μουσικών οργάνων».
Ο Δημήτριος Μούρτζινος ήταν πολύ καλός κατασκευαστής μαντολίνων, κιθαρών αλλά και βιολιών. Έχει ενδιαφέρον να δούμε τι συνέβη κατά την συμμετοχή του στην έκθεση των Παρισίων του 1900. Ο Δ. Μούρτζινος είχε στείλει μερικά όργανα, μεταξύ αυτών ένα μαντολίνο ιδιαίτερης καλλιτεχνικής αξίας, κατασκευασμένο από σπάνια και ασυνήθιστα υλικά, όπως η ταρταρούγα (όστρακο χελώνας) και διακοσμημένο με ασήμι και όστρακα. Το όργανο ήταν τόσο περίτεχνα κατασκευασμένο που η ελλανόδικος επιτροπή, θεώρησε ότι ήταν αδύνατο να κατασκευάστηκε από Έλληνα οργανοποιό και γι αυτό το λόγο δεν ήθελε να του απονείμει βραβείο. Μετά από τις έντονες διαμαρτυρίες της Ελληνικής πλευράς και τις έγγραφες διαβεβαιώσεις του Δ. Μούρτζινου ότι το όργανο ήταν δικό του και ότι θα μπορούσε μπροστά στην Επιτροπή να κατασκευάσει ένα καινούργιο πανομοιότυπο, η επιτροπή «χάριν λεπτότητος, όπως μη φανώσιν ως εντελώς αμφιβάλλοντες» τελικά του απένειμε το χάλκινο βραβείο. Ενδιαφέρον έχει επίσης ότι το 1901 ο Μούρτζινος καταμήνυσε κάποιο συνάδελφό του, ότι με ανώνυμο επιστολή τον συκοφάντησε στην ελλανόδικο επιτροπή.
Πρόσφατα βρέθηκε στα χέρια μου μια κιθάρα του Γρηγόρη Απαρτιάν με χρονολογία κατασκευής το 1940. Πρόκειται για ένα κιθαρόνι, με σκάφος σε σχήμα «8». Παρά το μικρό της όγκο η κιθάρα έχει πολύ δυνατό ήχο, με το ηχόχρωμά της να θυμίζει τις παληές ηχογραφήσεις των ρεμπέτικων τραγουδιών και των παλαιών μπλούζ. Ένα ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι η κιθάρα βρέθηκε στη Γερμανία και αυτό ίσως εξηγεί την αρκετά καλή κατάσταση στην οποία έχει συντηρηθεί. Επίσης ένα ενδιαφέρον κατασκευαστικό στοιχείο είναι ότι οι χορδές συγκρατούνται στον κάτω καβαλάρη με pins, κάτι όχι πολύ συνηθισμένο την συγκεκριμένη εποχή της κατασκευής του οργάνου.
Οι κύριες διαστάσεις της κιθάρας είναι οι εξής:
Μήκος ελεύθερης χορδής : 61,5cm
Μήκος σκάφους:46cm
Μέγιστο Πάχος σκάφους: 8,5 cm
Πλάτος(Upper bout): 25 cm
Πλάτος (μέση): 19 cm
Πλάτος (Lower Bout): 34cm
Περισσότερα στοιχεία για τους οργανοποιούς Γρηγόρη και Άρη Απαρτιάν μπορείτε να διαβάσετε σε παλαιότερο άρθρο εδώ.
5ήμερο εκδηλώσεων με θεματική έκθεση κατασκευής μουσικών οργάνων, συναυλίες και διαλέξεις.
Το «Εργαστήρι Μουσικής Αγωγής και Κατασκευής Μουσικών Οργάνων» του Τμήματος Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία (ΤΕΑΠΗ, Πανεπιστήμιο Αθηνών), σε συνεργασία με το Μουσείο Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων Φοίβου Ανωγειανάκη – Κέντρο Εθνομουσικολογίας (M.Ε.Λ.Μ.Ο.Κ.Ε.), διοργανώνει θεματική έκθεση μουσικών οργάνων με θέμα «Μαντολίνα και Κιθάρες στη σύγχρονη Ελλάδα».
Θα παρουσιαστούν όργανα κατασκευασμένα από σύγχρονους οργανοποιούς, ιστορικά όργανα και φωτογραφικό υλικό καθώς και βιβλιογραφικές πηγές σχετικές με την οργανοποιία. Η έκθεση θα πλαισιωθεί από διαλέξεις και συναυλίες.
Χώρος: Κτίριο «Κωστής Παλαμάς» (Ακαδημίας 48 και Σίνα, 105 62)
Περίοδος: Τετάρτη 4 έως Κυριακή 8 Μαΐου
Υπεύθυνοι προγράμματος:
• Λάμπρος Λιάβας καθηγητής ΤΜΣ, Πανεπιστήμιο Αθηνών
• Νικόλας Τσαφταρίδης ΕΕΔΙΠ Α΄ βαθμίδας, ΤΕΑΠΗ, Πανεπιστήμιο Αθηνών
• Πέτρος Μουστάκας Εθνομουσικολόγος M.Ε.Λ.Μ.Ο.Κ.Ε
Όσοι και όσες ενδιαφέρονται να εκθέσουν όργανα της οικογένειας του μαντολίνου (μαντολίνο, μαντόλα, μαντολοτσέλο) ή/και κιθάρες (κλασικές, ακουστικές κτλ) θα πρέπει να δηλώσουν συμμετοχή μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου 2011. Σε περίπτωση που θα υπάρξει πρόβλημα λόγω αυξημένης συμμετοχής εκθετών θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας με προσπάθεια να υπάρξει ισορροπία ανάμεσα στις κιθάρες και στα μαντολίνα.
Δηλώσεις συμμετοχής στις διευθύνσεις nikotsaf@ecd.uoa.gr, moustakasp@yahoo.gr
Λήξη των δηλώσεων συμμετοχής: 28-2-2011
Τις προηγούμενες ημέρες βρέθηκα στο Ρέθυμνο της Κρήτης για οικογενειακούς λόγους. Ήταν λοιπόν μια καλή ευκαιρία να γνωρίσω τους Ρεθυμνιώτες οργανοποιούς. Με μια μικρή επίσκεψη και λίγη κουβέντα με καθένα από τους τέσσερις που τελικά είχα την ευκαιρία να επισκεφθώ, νομίζω ότι πήρα μια καλή γεύση από τις οργανοκατασκευές στην πόλη αυτή της Κρήτης με την μεγάλη παράδοση στην κατασκευή της λύρας. Τους αναφέρω αλφαβητικά.
Μανώλης Κατσαντώνης
Βάρδα Καλέργη 38, Ρέθυμνο
Τηλέφωνο: 2831029043
Ο Μανώλης Κατσαντώνης ξεκίνησε πριν από πολλά χρόνια να κατασκευάζει όργανα από προσωπικό μεράκι. Σήμερα εκτός από κρητικές λύρες και λαούτα, κατασκευάζει και πολλά άλλα λαϊκά και παραδοσιακά όργανα, όπως μαντολίνα, κιθάρες, μπαγλαμάδες, τζουράδες και μπουζούκια. Κατά καιρούς πειραματίζεται με αρχαία όργανα καθώς και με “υβρίδια” όργανα δική του σχεδίασης και κατασκευής.
Το εργαστηριό του είναι στην πολυσύχναστη από τουρίστες οδό Βάρδα Καλέργη 38, στην παλαιά πόλη του Ρεθύμνου.
Ο Μανώλης Κατσαντώνης
Μανώλης Κεραμιανάκης
Μελισσινού 15, Ρέθυμνο
Ο Μανώλης Κεραμιανάκης έχει και αυτός το εργαστήριό του στην παλαιά πόλη του Ρεθύμνου, στην οδό Μελισσινού 15. Ασχολείται αποκλειστικά με την κατασκευή λαούτων. Μάλιστα έχει βρει ένα δικό του τρόπο να δένει τους μπερντέδες. Στη θέση του κάθε μπερντέ κάνει μια μικρή διαμπερή τρύπα στο μπράτσο κάτω από την ταστιέρα, μέσα από την οποία περνά τη μεσινέζα. Έτσι το πίσω μέρος του μπράτσου παραμένει ελεύθερο και δεν εμποδίζεται το χέρι να γλυστρά γρήγορα στο μπράτσο.
Ο Μανώλης Κεραμιανάκης
Γιώργος Παπαλεξάκης
Δημακοπούλου 6, Ρέθυμνο
Τηλέφωνο: 2831050842
Ο Γιώργος Παπαλεξάκης κατασκευάζει κυρίως κρητικές λύρες. Το εργαστήριό του βρίσκεται στη θέση που ήταν το εργαστήριο του θρυλικού κατασκευαστή λύρας Μανώλη Σταγάκη, στην οδό Δημακοπούλου 6, κοντά στην Μεγάλη Πόρτα της παλαιάς πόλης του Ρεθύμνου.
Συνήθως στο εργαστήριο στη οδό Δημακοπούλου βρίσκεται ο γυιός του Νίκος ο οποίος εκτός από την τέχνη του οργανοποιού που μαθαίνει από τον πατέρα του, είναι και μουσικός (λαουτιέρης). Ο Γιώργος Παπαλεξάκης μαζί με τον άλλο του γυιό, συνήθως βρίσκεται στο δεύτερο εργαστήριο στο χωριό Ατσιπόπουλο στα περίχωρα του Ρεθύμνου. Στο Ατσιπόπουλο υπάρχουν τα ηλεκτρικά εργαλεία του εργαστηρίου (κορδέλα κτλ) και γίνονται οι περισσότερες κατασκευαστικές εργασίες στα όργανα. Στο εργαστήριο στο Ρέθυμνο γίνονται τα λούστρα και οι πωλήσεις των οργάνων.
Γιώργος & Νίκος Παπαλεξάκης (από καρτ-ποσταλ που κυκλοφορεί στο Ρέθυμνο)
Μανώλης Σταγάκης
Χατζημιχάλη Γιάνναρη 45, Ρέθυμνο
Τηλέφωνο: 2831030831
Ο Μανώλης Σταγάκης είναι εγγονός του θρυλικού γερό-Μανώλη Σταγάκη που μαζί με τον Γιάννη Παπαδάκη ή Καρεκλά έδωσε στην κρητική λύρα την σημερινή της μορφή (δανείστηκαν αρκετά από χαρακτηριστικά του βιολιού και του μαντολίνου), δίνοντας έτσι μεγαλύτερες μουσικές δυνατότητες. Ο γερο-Μανώλης Σταγάκης πέθανε το 2006 σε ηλικία 92 ετών αφού πρώτα είχε διδάξει την τέχνη της οργανοποιίας, στους δύο του γυιούς, Μιχάλη και Γιάννη. Ο Μιχάλης Σταγάκης ήταν ο συνεχιστής του εργαστηρίου αφού από τη δεκαετία του ‘70 δούλευε μαζί με τον πατέρα του. Δυστυχώς πέθανε και αυτός πολύ νωρίς το 1995 και έτσι το οργανοποιείο των Σταγάκηδων έκλεισε για μερικά χρόνια.
Ο νεαρός Μανώλης Σταγάκης (είναι 28 ετών) είναι γυιός του Μιχάλη Σταγάκη και στην ουσία μεγάλωσε ανάμεσα στα όργανα που κατασκεύαζε ο παππούς του, ο πατέρας του και ο θείος του. Αφού ολοκλήρωσε τις σπουδές του και πήρε το πτυχίο του (σχετικά με την Γεωπονία), το κρέμασε στο τοίχο του εργαστηρίου του και άρχισε και αυτός να κατασκευάζει λύρες με την μέθοδο που γνώριζαν πολύ καλά οι πρόγονοί του. Ως οργανοποιός ασχολείται αποκλειστικά με την κατασκευή της λύρας. Αρχικά το εργαστήριό του το δημιούργησε στο χωριό Καστελλάκια του Ρεθύμνου. Όμως πρίν λίγες ημέρες άνοιξε ένα νέο σύγχρονο εργαστήριο μέσα στην πόλη του Ρεθύμνου, στην οδό Χατζημιχάλη Γιάνναρη 45. Το νέο καλαίσθητο εργαστήριο λειτουργεί και ως χώρος πολλαπλών χρήσεων, εκθετήριο και κατάστημα πώλησης τόσο των δικών του όσο και πολλών άλλων οργάνων. Επίσης ο χώρος, μπορεί να θεωρηθεί και ως μουσείο της οικογένειας Σταγάκη, αφού σε περίοπτη θέση εκτίθεται ο παλαιός εργαστηριακός πάγκος του παππού, διάφορα παλαιά εργαλεία, καθώς και φωτογραφίες από την ιστορία των Σταγάκηδων.
Ο Μανώλης Σταγάκης
Στον ιστότοπο του ΙΕΜΑ έχει αναρτηθεί ή παρακάτω ανακοίνωση για την έναρξη ενός νέου σεμιναρίου για την κατασκευή λαϊκών οργάνων.
” Ο νέος κύκλος Σεμιναρίων κατασκευής λαικών μουσικών οργάνων θα πραγματοποιηθεί από Οκτώβριο 2010 έως Φεβρουάριο 2011. Εκπαιδευτής είναι ο κατασκευαστής Θεόφιλος Λαζάρου (αποφ. της Scuola di liuteria di Milano). Σκοπός των σεμιναρίων είναι η εξοικείωση των συμμετεχόντων με την χρήση των εργαλείων, τις κατασκευαστικές τεχνικές και τελικά η κατασκευή ενός έγχορδου μουσικού οργάνου από τον κάθε συμμετέχοντα, το οποίο θα μένει στην κατοχή του μετά το τέλος του προγράμματος. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να δηλώσουν συμμετοχή ηλεκτρονικά, στο protocol@iema.gr αποστέλλοντας μικρό βιογραφικό όπου να φαίνεται ενδεχόμενη πρότερη εμπειρία ή επικοινωνώντας με τον εκπαιδευτή: 6978-63.77.84. Περισσότερες πληροφορίες στη διεύθυνση http://www.iema.gr/educationalprojects/ “
Ο οργανοποιός Βασίλης Κελεσίδης που ζει και εργάζεται στη Λάρισα, έκανε μια μεγάλη ανανέωση στο site που διατηρεί. Το νέο site είναι πολύ καλαίσθητο και έχει πάρα πολλές φωτογραφίες από όργανα που κατασκευάζει.
Μια καινοτομία του είναι ότι μέσα στο site έχει δημιουργηθεί και ένα blog στο οποίο θα αναλύονται διάφορα γενικότερα θέματα που αφορούν στα μουσικά όργανα, που ο οργανοποιός θεωρεί ότι θα πρέπει να τα γνωρίζουν οι μουσικοί.
Aξίζει να επισκευθείτε και την υποσελίδα με τις επισκευές, όπου εκτός των άλλων υπάρχουν πολλές φωτογραφίες από την αποκατάσταση ενός σχεδόν κατεστραμένου μπουζουκιού του οίκου Σταθόπουλου, κατασκευής Οκτωβρίου του 1919.
Στοιχεία επικοινωνίας:
Βασίλης Κελεσίδης
Βραΐλα Αρμένη 17 & Καραθάνου 66
Λάρισα ΤΚ 41222
Τηλέφωνο: 2410 258352
Email: kelesidisv@me.com
Οι επισκέψεις στο blog «ΕΛΛΗΝΕΣ ΟΡΓΑΝΟΠΟΙΟΙ» από την αρχή της λειτουργίας του, ξεπέρασαν τις 100.000.
Παρόλο ότι τα νούμερα δεν δείχνουν πάντοτε την αλήθεια ή την ουσία των πραγμάτων, στην περίπτωσή μας νομίζω ότι έχουν κάποια σημασία. Κυρίως το ότι η προσπάθεια δεν παει χαμένη και υπάρχει αρκετός κόσμος που την εκτιμά.
Εκτός αυτού, κατά καιρούς μαθαίνουμε ότι οι πληροφορίες του blog χρησιμοποιούνται με διάφορους τρόπους. Πρόσφατα μάλιστα είχαμε την πληροφορία ότι μεγάλο κατάστημα εργαλείων χρησιμοποιεί τον «Κατάλογο των Σύγχρονων Οργανοποιών» για να κάνει εκπτώσεις στους επαγγελματίες οργανοποιούς που ψωνίζουν από αυτό!!! Παρόλο ότι ο σκοπός του Blog δεν είναι καθόλου εμπορικός, μακάρι πάντα να βοηθάμε και με άλλους ανάλογους τρόπους.
Εξ ονόματος όλων των επισκεπτών που αντλούν πληροφόρηση από το blog, θέλω να ευχαριστήσω όλους τους φίλους που κατά καιρούς έχουν δώσει διάφορες πληροφορίες για να κρατιέται ζωντανό, να είναι πάντοτε ενημερωμένο και να έχει ενδιαφέρον.
Έλληνες Οργανοποιοί 
Πρόσφατα σχόλια